Giới thiệu khái quát về Di tích Nhà số 5 Châu Văn Liêm
Nơi Bác Hồ từng ở trước khi ra đi tìm đường cứu nước
Nhà số 5 đường Châu Văn Liêm, Phường 14, Quận 5, Thành phố Hồ Chí Minh là nơi lưu dấu sự kiện trọng đại trong cuộc đời và sự nghiệp của Chủ tịch Hồ Chí Minh - nơi Người thanh niên Nguyễn Tất Thành đã ở trước khi ra đi tìm đường cứu nước ngày 5-6-1911.

Theo tư liệu lịch sử, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ở đây 9 tháng trước khi ra đi tìm đường cứu nước. Trong khoảng thời gian đó, Người ở tại cơ sở của phân cuộc Liên Thành thương quán tại số 1-2-3 Quai Testard (bến Testard) - Chợ Lớn. Năm 1915 đổi thành đường Tổng Đốc Phương, nay là đường Châu Văn Liêm - Quận 5. Trong ba căn nhà đó, một căn được giữ lại di tích lưu niệm về Bác. Đó là căn nhà số 5 đường Châu Văn Liêm.

Nhà số 5 đường Châu Văn Liêm đã được Bộ Văn hóa xếp hạng di tích lịch sử quốc gia tại Quyết định số 1288-VH/QĐ ngày 16-11-1988.

Nhà số 5 đường Châu Văn Liêm là một ngôi nhà phố, gồm một trệt và một lầu, rộng khoảng 4m, dài khoảng 9m, nền lát gạch bông, cửa sắt kéo. Chiều cao từ nền lên đến trần khoảng 3m. Tầng lầu có ban công nhô ra phía trước, khoảng 2m x 4m; cửa ra ban công là cửa gỗ, hai cánh mở ra. Hiện nay toàn bộ không gian bên trong di tích được sử dụng trưng bày bổ sung cho di tích. Tầng trệt được ngăn tách thành hai gian. Gian trước đặt bàn thờ Chủ tịch Hồ Chí Minh, hai bên vách tường trưng bày chủ yếu các hình ảnh gợi nhớ làng quê của Người, các lãnh tụ của các phong trào yêu nước, các cơ sở của Liên Thành thương quán, bản đồ Sài Gòn - Chợ Lớn năm 1911. Gian sau có một cầu thang gỗ dẫn lên lầu. Tầng lầu bày trí các tài liệu, hình ảnh, tranh vẽ minh họa về Chủ tịch Hồ Chí Minh; tấm gương đạo đức của Chủ tịch Hồ Chí Minh; các thế hệ tiếp nối truyền thống, học tập và làm theo tấm gương đạo đức của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Nội dung trưng bày gồm các mảng:

  • Đề mục 1: Từ ảnh hưởng của gia đình, xã hội đến những hoạt động yêu nước của Nguyễn Tất Thành - Chủ tịch Hồ Chí Minh ( 1890 - 1910)
  • Đề Mục 2: Thành phố Sài Gòn - nơi Nguyễn Tất Thành ( Văn Ba) đã ở trước khi thực hiện cuộc hành trình vĩ đại đi tìm đường cứu nước (1910 - 1911)
  • Đề mục 3: Cuộc hành trình vĩ đại của Nguyễn Tất Thành - Nguyễn Ái Quốc - Chủ tịch Hồ Chí Minh đi tìm đường cứu nước (1911 - 1941)

Theo dòng chảy thời gian, qua hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, và thời kỳ tiếp tục xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, di tích luôn được xem như mở đầu cho trang sử cách mạng tại Miền Nam của Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Cho đến hôm nay, biết bao thế hệ Việt Nam luôn luôn ra sức và cố gắng học tập theo tấm gương của Người và di tích ngôi nhà số 5 đường Châu Văn Liêm, Quận 5 mãi là niềm tự hào của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Quận 5 nói riêng, của Thành phố nói chung, như lời chia sẻ của khách tham quan đã viết trên quyển "Sổ vàng di tích" ngày 28-4-1985, như sau:

"Chúng ta đang sống trong những ngày sôi nổi cách mạng kỷ niệm 10 năm Thành phố giải phóng.

Công trình "Nhà lưu niệm Bác Hồ" tại nơi mà trước đây Bác Hồ đã ở trên con đường đi tìm đường cứu nước, được mở ra nhân dịp kỷ niệm và chào mừng 10 năm Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử. Kết thúc thắng lợi cuộc chống Mỹ cứu nước của nhân dân ta, thật là có ý nghĩa.

Chúng ta quyết noi gương phấn đấu suốt đời vì lý tưởng cộng sản chủ nghĩa của Bác Hồ.

Chúng ta quyết tâm "vì cả nước, cùng cả nước xây dựng thành công Chủ nghĩa xã hội", quyết tâm đưa Thành phố ta, Quận 5 ta tiến lên.".